david – (de) (m) [1988] leest het woordenboek om de zin van het leven te vinden [dãwīdh, betekenis onduidelijk, misschien ‘geliefde’ of ‘oom van vaders kant’] (bijb.), de herdersknaap die Goliath doodde met een steenworp en later koning van het Israëlistische volk werd

Alles van de A en een paar sexy synoniemen (26)

Hij zit zo’n beetje standaard in mijn rugtas. Sinds vijf maanden. Dik, is ‘ie. Zwaar. Echt zwaar.  En lelijk, eigenlijk. De kaft is bruin en hij glimt een beetje door een paar vetvlekken.

Waarom doe ik dit eigenlijk? Dagelijks een woordenboek uit 1999 op mijn rug dragen, dat ik soms niet eens opensla? Het meesjouwen naar Berlijn, Londen, Marokko en Groningen. Het stelt me soms gerust, denk ik. Een boek met alle woorden. Naja, niet alle woorden. Alle woorden, tot de i. De andere bundels laat ik nog even thuis.

“Waarom kijk je niet gewoon op internet?” Vroeg iemand. Omdat het een last moet zijn, denk ik, maar ik weet het antwoord niet. Alle woorden bij elkaar in een boek, dat moet toch ook juist zwaar voelen? Die woorden moet je dragen, niet even uit de lucht grijpen.

Geheimtaal van dieven, zigeuners en marktkooplieden

Soms vragen mensen wat ik het leukste woord tot nu toe vind, maar ook dan heb ik vaak geen antwoord. “Appiekim, gebruik ik nu wel eens,” vertel ik, “het betekent: voor elkaar! En het komt uit het Bargoens, de geheimtaal van dieven, clochards, zigeuners en marktkooplieden.” Het Bargoens is een vies taaltje, niet pikzwart, maar donkerbruin en het glimt ergens. Een beetje zoals de kaft van mijn lievelingsboek.

“En wat zijn nog meer grappige woorden?” En dan weet ik het vaak niet, want het gaat niet om de woorden, maar om het verhaal. Net zoals dingen vaak beginnen als een grap, worden ze bloedserieus. De kern van waarheid in elke grap ontgroeit langzaam maar zeker tot realiteit.

Bas Haring: wees altijd nieuwsgierig

Niemand vraagt of de Dikke van Dale een spannend boek is, of ik al enig idee heb hoe het zal eindigen. Afgelopen vrijdag vertelde volksfilosoof Bas Haring tijdens het Betweterfestival in Utrecht dat het een goed idee is om soms alleen ergens aan te werken, iets te onderzoeken. Een project te starten, een grap te lanceren. Soms strand je namelijk op een oplossing, of niet, maar nieuwsgierig zijn en gebruik maken van je talent op bekend terrein kan leiden tot iets moois op een ander vlak. Tot een ontdekking.

Ik ontdekte wat ambitie is volgens Vincent van Gogh, zag zijn werken in verschillende musea, leerde hoe het heet als je zonder hoofd wordt geboren, bezocht een aapjesorkest, dronk aardappelbier en at aardappelsoep, en heb mijn seksuele vocabulaire flink aangevuld (afpompen, afzuigen of afgaan, iemands kleren afrepen en op de achterwangen kletsen, afraggen, afschroeven, afvrijen, een achterommetje maken).

Een gerespecteerd schrijver vroeg me vorige week waar ik inmiddels was aanbeland. Ik antwoordde dat ik de B bijna had bereikt. ‘Schön, dan ben je dus bijna bij Avontuur, Axenie en Azoöspermie! Jij mazzelaar.’ Hij snapt het.

Om avontuurlijk te zijn, hoef je volgens de Dikke enkel geneigd te zijn tot vreemde plannen. Dat is alles, dan ben je er al. En misschien overkomt je dan iets zonderlings, iets onverwachts, een echt avontuur.Als je me vraagt wat er zo leuk is het aan lezen van een woordenboek, dan is dat heel simpel: ik heb nog geen idee hoe het zal eindigen en wat er gaat gebeuren.

Dit is het einde van de A, maar slechts het azoïcum van het avontuur.

De meest opvallende woorden uit hoofdstuk A

Omdat men meer vliegen vangt met een lepel stroop, dan met een vat azijn, vind je hieronder een persoonlijke selectie van opvallende woorden (en de verklaringen zijn dat soms ook) uit de Nederlandse taal die beginnen met de letter A.

Aalwarig: onbezonnen, knorrig
Aanbaffen: snauwen
Aanbrenger: kleine wipwatermolen
Aangeladen: aangeschoten
Aanfloepen: een licht of apparaat dat plotseling in werking treedt
Aanstiefelen: met kleine pasjes naderen
Aantoefelen: vreemd aankleden

Aapjeskoetsier: koetsier van een aapje
Aardeter: iemand die aarde eet
Aardworm: de mens als ellendig, nietig of machteloos schepsel
Aartsdeugniet: onverbeterlijke schelm
Abderiet: onnozele hals
Abstruus: duister, gewrongen, gezocht

Academie d’amour: bordeel
Acarofobie: vrees voor bijtende insecten
Acces (vragen): toestemming om met een meisje te verkeren
Acefalie: aangeboren afwezigheid van een hoofd
Achtduizender: berg van minimaal 8000 meter hoog

Achtereergisteren: de dag voor eergisteren
Achterkousig: benaming voor de vagina, roddelen
Achternamiddag (vrolijke): benaming voor rode kool
Achternageven: verwensing
Achterneut: achterhoofd
Achterpoortje: uitvlucht
Achterwangen: billen

Acid house: soort van house-muziek, waarop meestal onder invloed van drugs wordt gedanst
Acidofiel: affiniteit hebbend tot zuur
Acrimonieus: vijandig, bits
Adamanten: diamanten

Adieu: aju paraplu
Aeolis: naaktkieuwige zeeslak
Affabel: vriendelijk
Affreus: afstotelijk lelijk
Affricaat: klank die explosief begint en als spirans eindigt

Afgevast: door lang vasten uitgeput
Afjacht: iemand afsnauwen
Afknarpen: met knarsend of krakend geluid vlees van beenderen verwijderen
Afknijper: iemand die een radio- of tv-uitzending stoort door een kanaal nodeloos bezet te houden
Afkussen: afmatten door veelvuldig kussen

Afpellen: kinderen ’s avonds uitkleden, als het bedtijd is
Afschaffer: iemand die geen sterke drank meer gebruikt
Afscheidje: kleine afscheidspartij
Afschrabsel: uitschot

Afsnuitsel: afgeschoten verkoolde delen van de pit van een kaars
After-dinner: fijne sigaar, met name na het diner gerookt
Aftoeken: afmatten
Aftuffen: gaan slapen
Afvaltoerisme: tripjes maken om huisvuil in een gemeente te deponeren (als je daar niet hoeft te betalen voor het ophalen ervan)

Afwaggelen: wat voor een dikke dame komt daar de brug afwaggelen?
Afzingen: iemand van de wijs afzingen, en in de war brengen door verkeerd zingen
Afzichtelijkheid: hoogste graad van lelijkheid
Afzoenen: veelvuldig zoenen

Aha: uiting van aangename verrassing
Ai: ter aanduiding van een fysiek pijnlijke gewaarwording
Ajakkes: uitroep van tegenzin, kan ook ajakkie of ajasses zijn
Aichmofobie: ziekelijk vrees voor al wat scherp is
Ailanthus: hemelboom

Akkerlied: het lied dat het onbezorgde geluk van het landleven bezingt
Alcoholserum: serum tegen het alcoholisme
Alikruik: vleinaam, kort, dik (vaak krom) ventje
Alice in Wonderland: geen idee waarom dit in de DvD staat

Alleronst: in de hoogste mate het tegendeel van het genoemde zijnde
Amme: vermoedelijk een overal spontaan in kindertaal ontstaan woord
Amant: minnaar
Amazonemier: slavenhoudende mierensoort
Ambachtsbaas: als een baas een ambacht uitoefenen

ame de boue: verachtelijk wezen
Amehoela: ammehoela (zie aldaar)
Amoretto: als jong kind voorgesteld liefdesgodje
AMVJ: Algemene Maatschappij voor Jongemannen
Anaptyxis: svarabhaktivocaal

Andersbegaafd: verstandelijk gehandicapt
Anderling: witte kip die bruine eieren legt
Anekdotejager: iemand die zich erop toelegt anekdotes te horen en door te vertellen
Angeheitert: aangeschoten
Angstjager: iemand die voortdurend het gevaar opzoekt

Animalculist: aanhanger van de preformatietheorie die leerde dat in de zaadcel de ongeboren mens reeds in miniatuurvorm aanwezig zou zijn
Animula vagula: een dolend zieltje
Anticoncert: een concert dat bewust afwijkt van de opvattingen en gevestigde regels van een concert
Antrofobie: irrationele angst voor mensen en voor de samenleving
Apartje: onderhoud onder vier ogen

Apparatsjik: onpersoonlijk staatsfunctionaris, bureaucratisch formalist zonder vermogen tot menselijk contact 2. (min) ambtenaar
Appiekim: voor elkaar!
Aprosdoketon: onverwachte wending
Arbeidslied: lied dat wordt gezongen bij de arbeid
Ardentia verba: hartstochtelijke woorden

Aristie: heldenkamp
Armenjager: ambtenaar met name in Drenthe, die vroeger jacht moest maken op bedelaars en vagebonden
Armoedje: schamel bezit
Asmodee: huwelijksverstoorder
Askar: vuilniskar

Astringent: zodanig van smaak dat de mond ervan samentrekt
Atrabiliteit: zwartgalligheid
Atrofie: verschrompeling van een orgaan
Au: uitroep van pijn of goud
Augurenlach: betekenisvolle lach van personen die elkaar als ingewijde (met name als bedrieger) kennen
Autobuikje: dikke buik van het autorijden
Autoën: voor het plezier autorijden
Avant-propos: woord vooraf

Azoöspermie: gemis aan zaadcellen in het sperma
Azoïcum: de oudste eon van de aarde

© david 1988