Fumu of muzak (Fumuzak), is de herkenbare achtergrondmuziek die je vooral in Amerikaanse films hoort, zodra er mensen in een lift staan of als consument door een winkelcentrum struinen. Het doet het ook goed als muzikale omlijsting van de apocalyps.
Het is een cinematisch cliché om mensen uit een bombastische actiesessie met ontploffingen en kogelregens even in een lift te laten staan met fumuzak op de achtergrond. Je kent het wel: dat fiedelfluitmuziekje maakt het allemaal een beetje akward.
Wired Radio werd Muzak
Muzak heette eerst Wired Radio en werd bedacht door de Amerikaanse majoor-generaal George Owen Squier in 1922. Wired Radio was een soort radiosysteem waarbij grammofoonmuziek via elektriciteitsleidingen naar werkplaatsen kon worden geleid. In 1934 veranderde Squier de naam naar Muzak, als een samenvoeging van Music en Kodak. En dat was vooral omdat hij het samengestelde handelsmerk Kodak cool vond.
Muziek als productiestimulus
Muzak werd ontworpen als achtergrondmuziek met een commerciële missie. Bekende muziek wordt in de Muzak gecoverd en gestript van de ziel, tot er alleen instrumenteel geneurie overblijft, dat stiekem uit muziekboxjes in de portemonnee van de massa moest kruipen en de productiviteit van fabrieksarbeiders zou stimuleren. Dit werd ondersteund door enkele pseudo-wetenschappelijke onderzoeken van het bedrijf zelf.
Muzak is de soundtrack van de apocalyps
In de Muzak ontbreken zanglijnen en de dynamiek en modulatie van toonsoorten zijn afgezwakt. Alles om ervoor te zorgen dat de muziek in de luwte blijft. Het is de muziek die zich verstopt als een foeragerende muzakant in een hoekje van het winkelcentrum. En als iedereen weg is, hoor je het einde van de wereld: de soundtrack van de apocalyps.
Toen ik net mijn dochter in bed stopte en terugkeerde naar de woonkamer, ontvouwde zich een Muzaktafereel. De kamer gonsde eerder van haar kinderlijk enthousiasme, maar nu is het overweldigend stil. Haar speelgoed. Dof en roerloos. Op het verlaten slagveld ligt een afgescheurd lichaamsdeel van Muis uit het boekje ‘met ijzersterke flapjes’. Het drukpoppetjespaard is dood. De auto gestrand.
Muzak, hoor ik.
